casdeiro (21/01/2010)
Este é un tema que xa teño preguntado noutros ámbitos (como a lista da Permacultura en Galiza) pero quería volver a poñelo neste grupo por se alguén ten información nova.
A miña preocupación, na fase na que estou de procura dun lugar onde asentarme e construír/rehabilitar unha casiña e comezar a practicar a maior autosuficiencia alimentar posible empregando todo o que vou ¿aprendendo? nos libros... é calcular canto terreo é preciso. No meu caso é unha cuestión fundamental xa que é un factor decisivo á hora de adquirir un terreo.
Moita xente, allea á Permacultura, dime: non te preocupes por iso, sempre haberá quen che deixe unha leira... xa irás comprando máis adiante por alí cerca, etc. etc.
A miña intención é mercar terreo todo xunto: o modelo tradicional galego de ter unha finca pequena arredor da casa e despois varias leiras espalladas aquí e acolá, un anaco de monte a varios Kms, etc. non me parece acaído para a práctica da Permacultura nin para unha minimización xenérica do consumo enerxético.
Por iso teño en mente mercar o que sexa pero xunto.
E velaí o meu interese por saber canto terreo é preciso. Ben sei que unha autosuficiencia total (ou cuase-total) como a descrita por John Seymour é moi difícil (grazas, César), pero pensemos na básica: a alimentar.
Recentemente merquei un libro sobre agricultura biointensiva (Jeavons) e el marca en aprox. 1.850 m2 o terreo cultivable preciso para 4 persoas (é dicir, 464 m2, aprox. 1 ferrado/persoa). Segundo el, no 1911 os chineses eran capaces de obter os alimentos para 1 persoa nun terreo aínda un chisco inferior (aprox. 370 m2). Claro que isto, partindo de que se precisarían ese tipo de técnicas biointensivas. Segundo demostrou o proxecto Biosfera2, pódese conseguir unha dieta completa para 1 persoa ao longo do ano con apenas 316 m2! Jeavons indica que coas prácticas da agricultura industrial son precisos entre 1.400 e 2.800 m2/persoa!!!
Teño anotado outras cifras, outras referencias, que me gustaría ir compartindo aquí convosco e recibir tamén as vosas opinións.
P.ex. John Seymour fala de dúas opcións básicas para unha familia: granxa de media hectárea (5.000 m2), ou de 2 hectáreas, facendo implícito que se pode vivir coa opción de 1/2 ha.
Eu polo de agora quédome co mínimo irrebaixable de 1 ferrado/persoa, sendo moi recomendable superalo (polo menos ata 5.000 m2 se falamos dunha familia de 4 ou 5 persoas) dado que as técnicas biointensivas pode costar poñelas en práctica, precisar moita experiencia/experimentación, etc. e máis vale que sobre terreo nese sentido, que sempre poderá ser aproveitado para cultivos adicionais destinados á venda ou para produción de forraxe para criar animais ou para producir leña.
casdeiro (21/01/2010)
Loxicamente, se tamén se fai unha depuracion de augas grises ou negras da casa mediante plantas acuáticas, hase requerir algo máis de terreo: se cadra ¿10 m2/persoa??
casdeiro (21/01/2010)
Aclarar que as cifras de Jeavons son para un reparto do cultivo 60:30:10 (60% grans, 30% patacas, 10% horta).
casdeiro (21/01/2010)
Outro factor que engadiría m2 ao terreo preciso sería o que poderíamos chamar necesidades especiais de cada membro da familia. P.ex. eu consumo moita macela (camomila) ao longo do ano. Para me auto-abastecer precisaría un terreo que o teño calculado grosso modo nuns 50 m2.
O mesmo se podería aplicar para dispoñer de cantidades suficientes doutras plantas de utilidade medicinal, para elaboración de tintes, bernices, condimentos, etc.
Aparte estaría o tema da disposición de leña ou madeira con funcións construtivas, onde penso que o terreo preciso medraría de maneira moi importante.
casdeiro (28/01/2010)
Botando unha ollada rápida ao libro Vivir en el campo, de Lorenzo Mediano (1987) que veño de poñer na bibliografía do grupo de Volta ao campo, vexo que di o seguinte:Estas con las cantidades de tierra que basta tener en propiedad por familia:
· Casa y espacio de disfrute: 200 m2.
· Huerto: 1.000 m2.
· Frutales: 1.000 m2.
· Otros (cobertizo, gallinero, garaje, etc.): 300 m2.
· Total: 2.500 m2
Es decir, un cuarto de hectárea, y a esto hay que añadirle el espacio esencial para vuestro medio de vida: un cercado para las ovejas, un taller, una granja de conejos, etc.
casdeiro (28/01/2010)
Mediano fala de que hai que conxugar de maneira dinámica este mínimo en propiedade, e despois outra parte en cesión e outra en aluguer, que irán variando segundo as necesidades da familia.
Moi interesante o de ter en conta o espazo adicional para o medio de vida.
casdeiro (03/05/2010)
Lendo no libro de Xurxo Pérez Pintos "Historia contemporánea da destrución da natureza en Galiza" vexo que fala, ao describir o sistema agrogandeiro tradicional, de que estaba baseado no uso do monte, e que deste facía falta polo menos o duplo de superficie cá destinada a cultivos, nomeadamente para toxo (ou xestas ou outro mato de soporte para o estercado das cortes) e paso do gado. Non teño claro que conta nesas necesidades, a leña, poida que si.
Xa que logo teriamos que se cultivamos 2.000 m2, precisariamos 4.000 m2 de monte complementarios.
Tamén dá algunha pista do que podería ser a extensión idónea (ou cando menos, media) destes sistema, historicamente en Galiza. Antes de sufrir a microparcelación, séculos XVI, XVII... as explotacións típicas eran de entre 2 e 5 ha divididas en parcelas duns 3.000 m2 de media (p. 25) aínda que despois fala das do interior de Lugo e Ourense, que serían algo maiores, de entre 2 e 3 ha de promedio.
Dado que entendo que as explotacións era familiares, teríamos un valor inferior da explotación media duns 20.000 m2 (sen contar monte, coido eu).
Non teño datos a man sobre o tamaño medio das familias no Antigo Réxime, pero se supoñemos que era de pai + nai + 5 fillos/xenros/noras polo menos, serían 7 persoas (aprox. 3.000 m2/persoa?). Se entenemos que a familia actual puidese ser de 3,5 membros, daríanos unhas necesidades de extensión da metade: 10.000 m2 ou 1 ha.
Claro que a todo isto non estamos a falar da optimización que ofrece o permacultivo, senón da agricultura tradicional galega. Así que coido que cabe un certo grao de optimización que reduza a necesidade dese espazo... ¿talvez á metade???
casdeiro (09/05/2010)Lendo no libro de Xurxo Pérez Pintos "Historia contemporánea da destrución da natureza en Galiza" vexo que fala, ao describir o sistema agrogandeiro tradicional, de que estaba baseado no uso do monte, e que deste facía falta polo menos o duplo de superficie cá destinada a cultivos
...despois na p. 125 do mesmo libro lemos que:(...) o monte, "compartimento" do vello sistema agrícola que ocupaba case as dúas terceiras partes do territorio rural.
...o cal parece confirmar o dato que daba antes dunha relación 1/2.
casdeiro (09/05/2010)
Creo que non me trabuquei moito cando estimaba a familia labrega tradicional en 7 persoas:Non teño datos a man sobre o tamaño medio das familias no Antigo Réxime, pero se supoñemos que era de pai + nai + 5 fillos/xenros/noras polo menos, serían 7 persoas (aprox. 3.000 m2/persoa?).
porque lendo en Xavier Castro, "A mesa e manteis. Historia da alimentación en Galicia" vexo que o autor di (na p. 68):(...) manter a toda unha familia, o que significaba alimentar 6 ou 7 bocas de promedio durante todo o ano.
Creo que iso valida os meus cálculos anteriores baseados nas extensións de terra por familia na época preindustrial.
Espero poder engadir novos datos destoutra interesante obra, que contribúan ao cálculo.
casdeiro (09/05/2010)
Se a vivenda debe autoabastecerse de leña... canto terreo arborado fai falta?
Para facer estes cálculo precisamos saber:
Kg de leña producidos por hectárea (se temos no canto, m3, podemos pasar dunha unidade a outra sabendo a densidade do tipo de madeira)
Poder calorífico do tipo de leña
Necesidades de calefacción e cociña
Loxicamente se usamos cociña solar sempre que faga sol aforraremos moita leña. E se temos unha casa pequena, ben orientada, construída con criterios bioclimáticos, ben illada, etc. precisaremos moito menos en calefacción.
Estamos partindo de que se usa unha cociña de ferro para cociñar e para quentar auga e calefactar a casa. Pode haber múltiplas variantes aquí que incidan nas necesidades totais de leña e polo tanto de psuperficie produtiva da mesma, pero tentarei facer uns cálculos aproximados que servan de referencia mínima, sobre a que despois mellorar.
casdeiro (09/05/2010)
David Holmgren, na súa publicación "Melliodora. Hepburn Permaculture Gardens. 10 years of sustainable living" dá algúns datos referidos á súa finca, que tomarei como exemplo.
Para cociñas, quentar auga e a casa, usan 7 toneladas de leña/ano. Pero recoñece que con cociñas máis óptimas poderían usar tan só 3,8 Tn/ano. Tamén eles teñen unha casa grande, aínda que ben construída bioclimaticamente. Poñamos que unha cousa compensa a outra e que nós precisaríamos unha cantidade semellante.
Segundo el mesmo apunta (p. 26) unha parcela forestal (na zona de Australia onde vive) pode producir 20 Tn/ha e ano. Iso son 2 Kg/m2. Polo tanto, para ter 2 Tn/ano precisariamos 1.000 m2, para 3 Tn, 1.500 m2.
Se a leña produce entre 3.000 e 4.000 Kcal/Kg como pouco, e a consumo dunha cociña de leña normaliña son uns 2 a 3 Kg/h, e a temos posta 3 h/día, iso faría preciso entre 6 e 9 Kg/día, que por 200 días/ano (imaxinamos que no verán aforramos e comemos de frío, p.ex.), é dicir, entre 1.200 e 1.800 Kg/ano (a metade ou así que o amigo Holmgren). Para iso precisariamos uns 1.000 m2 só para produción de leña.
casdeiro (09/05/2010)
Aínda que Lorenzo Mediano fala de 1.000 m2 para froiteiras, Holmgren ten boa parte da súa finca (de 1 ha) adicada a ese fin e só chega para se autobasteceren de froita na súa familia de 5 persoas. Ten unhas 100 froiteiras (inclúe noces, castañas...), o cal dá que precisa uns 100 m2 totais (tendo en conta espazo para a casa, galiñas, horta...) por árbore produtiva. Iso quere dicir que fan falta unhas 20 árbores por persoa para autoabastecer unha dieta rica en froita. Se a familia é de 3, farían segundo iso falta un total de 6.000 m2 de finca, para termos 60 froiteiras.
Segundo Holmgren (p. 43) con ese pomar pretenden acadar a autosuficiencia en froita en 10 anos, así que tampouco é excesivo.
Así que se optamos polo modelo de pomar+horta tradicional europeo de Holmgren, con técnicas semellantes ás súas de permacultura, e ademais queremos ter a nosa propia leña precisaremos 6.000 de terreo plantable + 1.000 de árbores leñeiros maduros (carballos, castiñeiros, ¿piñeiros?..). É dicir, xa nos poñemos en 7.000 m2. E se non temos a sorte de ter unha casa ben illada e temos que consumir máis leña... case nos teríamos que poñer nos 8.000 m2 ou ir aos 10.000 m2 para ter espazo adicional para outros usos, criar algo de gado, etc.
casdeiro (09/05/2010)
Visto o cálculo anterior, parece que estaba trabucado nas miñas pretensións de reducir o dato que nos daba a historia da agricultura en Galiza:Se entenemos que a familia actual puidese ser de 3,5 membros, daríanos unhas necesidades de extensión da metade: 10.000 m2 ou 1 ha.
Claro que a todo isto non estamos a falar da optimización que ofrece o permacultivo, senón da agricultura tradicional galega. Así que coido que cabe un certo grao de optimización que reduza a necesidade dese espazo... ¿talvez á metade???
casdeiro (09/05/2010)
Segundo a FAO úsanse en países en desenvolvemento (a nosa referencia de futuro!) entre 0,5 m3 e 2,0 m3 de leña per cápita ao ano). Poñamos o extremo superior porque normalmente neses países vai menos frío ca en Galiza2 m3, que segundo as densidades da Construpedia, serían, para leña de carballo... unhas 2 Tn/ano. A cifra encaixa coas dadas anteriormente, e que nos levaban a unha parcela de monte necesaria de 1.000 m2. Aínda que naquel caso eran por familia e se tiramos dos datos da FAO serían por persoa!!!
Penso que realmente deberíamos partir da marxe inferior, xa que aquí se empregan non lumes abertos como en moitos países do sur, senón cociñas bastante máis óptimas (as cociñas chamadas precisamente económicas). Nese caso, 0,5 x 4 = 2 m3 -> 2 Tn/familia e ano. Entón si que encaixa.
(Continúo nunha segunda mensaxe)